Najwięcej informacji o historii Prus podaje Słownik geograficzny Królestwa Polskiego [t. IX: Pożajście – Ruksze, Warszawa 1888, s. 85.] pod hasłem Prusy z Tomaszówką:
Prusy z Tomaszówką, wś, pow. lwowski, 12,18 klm. na płn. wschód od sądu pow. i urz. poczt. we Lwowie, 7, 2 klm. od urz. tel. i st. kolei Karola Ludwika w Barszczowicach. Na płn. leżą Żydatycze i Zapytów, na wschód Pikułowice, na płd, Kamienopol, na zach. Sroki przy Laszkach. Wieś leży w dorzeczu Wisty. Połudn. część obszaru przepływa Pełtew od zachodu na wschód. Środkowa część obszaru wznosi się do 269 mt. Na lew. brzegu Pełtwi leżą zabudowania wiejskie; prawy brzeg moczarzysty 239 mt. , również jak i krawędź północna; są torfowiska. Niwy w stronie zachodniej zowią się Jampul. Własność wiek. spadkob. Kornelego Krzeczunowicza ma roli or. 394, łąk i ogr, 65, past. 13 mr. ; wł. mn. roli or. 686, łąk i ogr. 290, past. 161 mr. W r. 1880 było 175 dm. , 1081 mk w gminie, 7 dm. , 94 mk. na obsz. dwor. ; 1128 rz. kat. , 20 gr. kat. , 27 izrael. ; 1151 Polaków, 22 Niemców. Par. rz. kat. w miejscu, dek. lwowski zamiejski. Do parafii należą Kamienopol, Laszki, Pikułowice, Podborce, Sroki i Żydatycze.
Dokumentem wydanym we Lwowie d. 23 października 1485 r. ob. Liske, A. G. Z. , t. VI, str. 211 nn. odnawia i zatwierdza Kazimierz Jagiellończyk założenie i uposażenie kościoła w P. Kościół ten był założony i uposażony na wiele lat przed r. 1485, skoro król mowi bacząc, że kościół parafialny we wsi naszej Prusy nie posiada uposażnych przywilejów na wszystkie w ogóle i w szczególności doń zdawna, jak z pewnego dowiadujemy się źródła, należące niżej opisane pożytki, należytości i dochody, postanowiliśmy wznowić, jakoż i wznawiamy niniejszem akt uposażenia it d.
We wsi jest kościół murowany, postawiony w r. 1825, konsekrowany 1837 r. p. w. św. Bartłomieja; na cmentarzu kaplica publiczna. Par. gr. kat. w Pikułowicach. We wsi jest szkoła etat. 2klas. Wś, o ile się zdaje, została założona za czasów Władysława Jagiełły na gruntach królewskich wsi Kamienopola i osiedlona jeńcami zabranymi w wojnach z krzyżactwem. Dotąd jeszcze w Prusach mieszka 9, w Kamienopolu i Srokach po jednym a w Podborcach 4 gospodarzy nazwiskiem Prajs, a nadto w tych siołach i pobliskich Pikułowicach i Żydatyczach spotykamy nazwiska Abel, Tryz, Hammel, Prygel, Radier, przytem w P. wyjątkowo język polski i obrządek łaciński dotąd utrzymują się ob. Dodatek do Gazety Lwow. 1851, str. 115, 119 i 124.
W r. 1433 Wincenty z Szamotuł, kaszt. międzyrzecki i ststa ruski, i Dobko ze Sprowy, podkomorzy ruski, ustanawiają z polecenia królewskiego granicę między wsiami P. i Sroki A. G. Z. , t. V, str. 72.
W r. 1554 pozwala Mikołaj Odnowski z Fulsztyna, woj. krakowski i lwowski, wójtowi i poddanym z P. wrąb w Dąbrowie Barszczewickiej Arch. Bernard. we Lwowie, C, t. 475, str. 1056.
W r. 1558 zawiadamia Zygmunt August spadkobierców Mikołaja Hineka, że wydelegował komisarzy do uregulowania sprawy o wójtostwo w P. ib. , C. , t. 330, str. 223
W r. 1604 nadaje Zygmunt III prawem dożywotniem wś P. Mikołajowi Kuropatwie, stolnikowi halickiemu ib. , C. , t. 360, str. 564.
W r. 1650 nadaje Jan Kazimierz tę wieś Tomaszowi i Annie Jankowskim ib. , C. , t. 400, str. 765.
W lustracyi z r. 1661 i 1662 rkp. Ossol, Nr. 2834, str. 93 czytamy Tej wsi posessorami Panowie Kasper Wandałkowski z Panią Zofią Gosławską, małżonkowie, in solidum ex cessione Genorosae Annae Krakowska, generosi olim Thomac Jankowski relictae viduae vigore consensus Sacrae Regiae Majestatis do data Leopoli die 9 mensis augusti anno 1653 factae et recognitae, którą una cum intromissione pokazano. Tenże pan dzierżawca wzwyż pomieniony produkował przywilej z podpisem Króla Imci Jana Kazimierza z r. 1654. Ta wieś ode Lwowa mil 2 leży, od starostwa lwowskiego oderwana, na półłanach Nr. 15 zdawna zasiadła, na których kmieci pociągłych bywało Nr. 15. A teraz tylko 12. Na ćwierci łanu każdy z nich siedzi. Przychodnich 7 a ojczyców 5. Czynszu z półłanku dawać powinni po gr. 17 1 2, co uczyni od poddanych 12 zł. 7. Kur, gęsi, jajec, owsa i stróżnego nie dają, jako się z lustracyi 1628 r. pokazało. Poddani z tej wsi z ćwierci łanu dwa dni w tydzień od poranka do wieczora robić powinni, a od św. Jana aż do św Marcina po 3 dni rabiają. Zagrodników w tej wsi przed wojną bywało 3, ci żadnego nie dawali czynszu, tylko dzień w tydzień robić byli powinni; teraz nie masz żadnego. Wójtostwo jest w tej wsi, którego posessorami wzwyż pomienieni Jm. PP. Kasper Wandałkowski z JWP Zofią Gosławską, małżonką swą, in solidum za konsensem Jana Kazimierza de data Leopoli 9 augusti A. D. 1653 z kancelaryi króla wydanym. Do tego wójtostwa jeden tylko łan roli należy. Poddani wszyscy z tej wsi przez cały rok 12 dni panu wójtowi odrobić powinni. W tej wsi jest kościół drewniany; jus collationis królowi należy. Venerabilis Andreas Kulicki Parochus. Dziesięcina temuż ks. plebanowi w Kamienopolu po folwarku wytyczna należy, a z Prus tuteczni poddani według dawnego zwyczaju i postanowienia meszne temuż księdzu Plebanowi z półłanku żyta pół kłody i owsa także dawać powinni; w Laskach pewno Laszkach także po folwarku wytyczna temuż ks. Plebanowi należy dziesięcina. Karczma w tej wsi była przed wojną, która spalona. Wkładamy to na p. dzierżawcę, aby onę pobudował i prowentu z tej karczmy do skarbu Rzpltej płacił złp. 20. Młyn w tej wsi przed wojną kozacką był, teraz spustoszał. Wybrańca ta wieś z Boroszenicami i Nawozem do obozu co rok wyprąwuje. Granicę ta wieś ma z Żydatyczami, wsią kapitulną z jednej, z Zapytowem, wsią Jm P. Krakowskiej z drugiej, z Piekiełowicami t. j. Pikułowice, wsią kapitulną z trzeciej, z Kamienopolem, wsią Króla JMCI z czwartej strony, zewsząd spokojne. Summa prowentu z tej wsi złp. 27. Folwark w tej wsi jest nowo kosztem niemałym teraźniejszego p. Dzierżawcy zbudowany. Obora. Urodzaj folwarkowy wymieniony szczegółowo. Suma prowentu z tego folwarku facit zł. 172 gr. 15. Czeladź folwarkowa Urzędnikowi z żoną salarium na rok zł. 20. Summa dochodów wszyst Prusy kich ze wsi Prus i folwarku defalcatis salariis facit 179 zł. 15 gr.
W r. 1678 potwierdza Jan III zrzeczenie się dożywocia na wsi P. przez Adama i Zofią Słażewskich na rzecz Zbigniewa Bliskowskiego ib. , C. t. 437, str. 1748. W tymże roku wypuszcza Zbigniew Bliskowski, podstoli lubelski, pułk. J. K. M. , dzierżawca wsi Prus, dwa puste dworzyska w tejże wsi położone, Emanuelowi de Jona Jonie, dr. medycyny, w dzierżawę i pozwala je zabudowywać i osadzać ib. , C, t. 445, str. 662.
W r. 1682 pozwala Jan III Cecylii Bliskowskiej zrzec się dożywocia na rzecz Zygmunta Gałeckiego ib. , C, t. . 443, str. 748.
W r. 1691 pozwala Jan III Zygm. Gałeckiemu, wielkiemu kuchmistrzowi kor. , i Rozalii z Dziedoszyc, małżonkom, odstąpić praw swoich do dożywocia na wsi P. na rzecz Jana i Anny Krosnowskich ib. , C, t. 174, str. 1825.
W r. 1729 daje August II Stefanowi Potockiemu, marsz. nadwornemu, i żonie jego Teresie z Kąckich dobra P. w dożywocie ib. , C, t. 524, str. 1621.
W r. 1767 pozwala Stanisław August Ewie z Kaniewskich Potockiej, wdowie, zrzec się dożywocia na wsi P. na rzecz syna Wincentego ib. , C, t. 610, str. 233.
Wybrane strony słownika z opisem Prus lwowskich:
